Jak analizować mecze?

Skuteczna analiza bukmacherska to klucz do regularnego zarobku i trafiania kuponów z jak najwyższą powtarzalnością. Aspekt spędzający sen z powiek każdemu typerowi dotyczy tego w jaki sposób analizować mecze i składa się z wielu czynników. Podczas obstawiania gracz musi wziąć pod uwagę chociażby dyspozycję, w jakiej znajdują się dane drużyny oraz ich starcia head to head. Istotne są także nieco bardziej szczegółowe dane od punktowania poszczególnych zespołów w szerszej perspektywie po braki kadrowe w składach czy warunki atmosferyczne, w jakich toczyć będzie się rywalizacja. Niezwykle cenna jest także wiedza, która pozwala typerowi dobrze znać terminarz, taktykę i styl gry wybranych drużyn, a nawet osobę samego sędziego. Wszystkim tym aspektom dogłębnie postaramy przyjrzeć się w poniższym tekście! 

Na początek obstawiania warto skorzystać z ofert powitalnych:

• Jeżeli interesuje Cię zakład bez ryzyka ze zwrotem przegranej na konto główne to sprawdź Totalbet kod promocyjny
• Jeżeli chciałbyś skorzystać z bonusu od depozytu to polecamy 200% od wpłaty do 1-krotnego obrotu z Betfan kod promocyjny

Na czym polega skuteczna analiza meczu?

Większość graczy niedzielnych przegląda tabele ligowe i ostatnią predyspozycję, ale w ten sposób nie da się regularnie osiągać zysków. Gdyby taka metoda była skuteczna, każdy mógłby typować zwycięstwa Barcelony, Realu Madryt, Manchesteru City i po prostu weekend byłby „zielony”. Kluczem jest dostrzeżenie takich elementów w typowaniu, które pomogą wygrywać długoterminowo.

Główne czynniki, które mogą pomóc przy analizie meczów:

• Forma obu drużyn/zawodników
• Statystyka head to head, czyli ostatnich potyczek oponentów
• Wymiana punktów pomiędzy drużynami
• Braki kadrowe w poszczególnych drużynach tj. kontuzje, wykluczenia, absencje
• Problemy zdrowotne zawodników
• Pogoda
• Miejsce rozgrywania spotkania
• Zmiany kursów
• Doniesienia z lokalnych mediów
• Sędzia spotkania
• Prestiż rozgrywek
• Gospodarz pojedynku
• Wsparcie kibiców
• Terminarz
• Specyfika dyscypliny
• Teoria mylnego faworyta
• Ostatnie kolejki
• Taktyka drużyny

Czy wyżej wymienione aspekty mogą zagwarantować stuprocentowy zysk? Oczywiście, że nie. Pamiętajmy, że nawet najlepsza analiza meczu czy spotkania nie sprawi, że typ okaże się trafiony. Czasami typ może być dobry, ale brakuje szczęścia. Jest to jeden z kluczowych elementów zabawy w zakłady bukmacherskie. Teraz pokrótce omówimy każdy aspekt dobrej analizy meczów.

Forma obu drużyn

Jest to chyba najczęściej brany pod uwagę element analizy przez 99% bawiących się w zakłady bukmacherskie. Jest to również jeden z najbardziej mylących zjawisk? Dlaczego? Bardzo często jest tak, że trafiamy na mecz drużyn, gdzie jedna z nich jest liderem, wygrywając mecz za meczem, a druga jest tzw. czerwoną latarnią ligi i przegrywa dosłownie wszystko.

W takich spotkaniach bardzo często trafiają się niespodzianki, ponieważ drużyna z dołu tabeli nie ma po prostu nic do stracenia, a lider bardzo często lekceważy swojego przeciwnika licząc na to, że spotkanie samo się wygra. Kurs w takich przypadkach przeważnie jest niewspółmierny do ryzyka. Możemy mało wygrać, a w przypadku potencjalnej porażki – przegramy całą naszą stawkę.

Analiza statystyki head to head

Naszym zdaniem jest to jeden z ważniejszych elementów w sporcie. Często zdarza się tak, że dany rywal jest bardzo wygodny dla którejś ze stron. Dobrym przykładem może być tenis, gdzie zawodnik x wygrał 10 ostatnich pojedynków z zawodnikiem y. Dlaczego? Zawodnik x ma bardzo mocny serwis, z którym zawodnik y nie potrafi sobie poradzić. Przewaga warunków fizycznych jest zbyt duża, a to powoduje, że rywal po prostu komuś „leży”.

Wymiana punktów

W sporcie drużynowym bardzo częstym zjawiskiem jest tzw. wymiana punktów – np. 3 za 3 lub dostarczanie punktów w zależności od potrzeb. Kluby lub zawodnicy dogadują się między sobą i umownie wygrywają na przemian, remisują (jeśli taki scenariusz zadowoli obie strony) lub jedna drużyna pomaga drugiej, gdy np. grozi jej spadek.

Drużyna, która ostatnio otrzymała pomoc oddaje punkty w następnym meczu lub sezonie. Gdy ktoś analizuje mecze to jest to w stanie dostrzec bardzo łatwo. Bardzo często takie wymiany punktów mają miejsce w niższych klasach rozgrywkowych. Według naszych obserwacji i doświadczenia bardzo dużo takich zjawisk ma miejsce w piłkarskiej lidze włoskiej. Ma to miejsce nawet w meczach z udziałem drużyn z Serie A. W analizie meczów trzeba brać pod uwagę dosłownie wszystko.

Braki kadrowe

Jest to chyba drugi najważniejszy element przy analizie spotkań. Braki kadrowe mogą w sposób kluczowy wpłynąć na szanse poszczególnych drużyn na zwycięstwo w danym meczu.

Jeśli w jednej drużynie zabraknie na przykład kilku kluczowych zawodników, to wielu typujących nie bierze nawet tego pod uwagę. Ulegają magii nazw i myślą, że taka Barcelona jest nawet w stanie wygrać z każdym, nawet jeśli w ich drużynie zabraknie Messiego, Suareza czy Pique.

Problemy zdrowotne zawodników

Jest to poniekąd uzupełnienie poprzedniego akapitu. Bardzo często, mimo problemów zdrowotnych, zawodnicy decydują się na grę. Grają wykorzystując znieczulenie lub tzw. blokady. Mało kto z typujących osób bierze tego typu aspekty pod analizę. Problemy zdrowotne zwiększają podatność zawodnika na poważniejszy uraz.

Jeśli mówimy tu tylko o sportach zespołowych, to nie ma z tym większego problemu, bo trenerzy mogą dokonywać zmian, ale co w przypadku, gdy mówimy o np. tenisie? W takich przypadkach warto sprawdzać, jak rozliczany jest krecz w tenisie? Podobnie sytuacja ma się w sportach walki. Gdy wiemy, że jakiś zawodnik będzie walczył np. z kontuzją barku, to lepiej typowanie takiego zawodnika jako zwycięzcę odpuścić.

Pogoda

Bardzo często rozgrywki sportowe prowadzone są w bardzo ekstremalnych warunkach. Ma to miejsce głównie przy sportach rozgrywanych na zewnątrz – piłka nożna, tenis, kolarstwo, skoki narciarskie, biegi narciarskie, Formuła 1. W przypadku rozgrywek piłkarskich warto patrzeć i analizować to, czy będą spodziewane jakieś opady typu deszcz lub śnieg. Zawodnicy przy trudnych warunkach atmosferycznych bardzo często starają się oddawać więcej strzałów z dystansu, a piłka na mokrej nawierzchni potrafi płatać figle bramkarzowi.

Miejsce rozgrywania spotkania

Wiele stadionów jest również specyficznie położnych na różnych wysokościach – w Boliwii jest np. zespół, który u siebie wygrywa większość spotkań, ponieważ rywale przez mniejszą ilość tlenu na wyższej wysokości nie są w stanie wytrzymać spotkania kondycyjnie. Przez dłuższy czas wiele zespołów obawiało się wręcz mitycznych wypraw na mecze pucharowe na wschód Europy – do Białorusi czy Rosji, bądź też jeszcze dalej – Kazachstanu.

Największe obawy wiązały się z wyjazdem w tamte rejony w okresie zimowym, kiedy na miejscu temperatura oscylowała w granicach 0 stopni lub była nawet ujemna. Dla gospodarzy takich spotkań nie było to niczym dziwnym, ponieważ mierzyli się oni z takimi warunkami na co dzień. Co innego, gdy musiała tam przyjechać drużyna np. z Hiszpanii, Włoch czy Francji, gdzie temperatura praktycznie nigdy nie spada do takich wartości. Kolejnym aspektem jest także inna nawierzchnia boiska. Taki czynnik brany jest pod uwagę głównie przy wyjazdach do wspomnianego wyżej Kazachstanu, gdzie mamy do czynienia z murawą sztuczną, a nie naturalną.

Wydawać by się mogło, że nie ma to żadnego wpływu na grę, jednak rzeczywistość jest zgoła odmienna. Różnica w zachowaniu piłki w kontakcie z murawą sztuczną a naturalną jest kolosalna. Podobnie jest w przypadku zwykłego poruszania się piłkarzy po placu gry. Są to kolejne ważne aspekty przy analizowaniu spotkań.

Zmiany kursów

Przed odstawieniem jakiegokolwiek wydarzenia przydatne jest również sprawdzenie wahania kursów wystawionych przez legalne zakłady bukmacherskie. W dzisiejszych czasach mamy naprawdę wiele stron prowadzących właśnie tego typu analizę ruchu kursów. Drastyczne obniżenie kursu na którąś z drużyn na przestrzeni ostatnich godzin czy dni jasno wskazuje na to, że stawia na nią wielu klientów.

Mocny spadek lub wzrost jakiegoś kursu może także świadczyć o jakimś istotnym wydarzeniu, które miało miejsce. Przykładowo, trener drużyny faworytów zapowiedział grę rezerwowymi zawodnikami. Wówczas kurs na drużynę faworytów wystrzeliwuje w górę. Aby wiedzieć, które firmy bukmacherskie oferują najlepsze kursy i promocje warto zasięgnąć opinii ekspertów i zaglądać do rankingów bukmacherów.

Doniesienia z lokalnych mediów

Ten punkt ma częściowo związek z kilkoma poprzednimi, gdyż za pomocą doniesień lokalnych mediów możemy dowiedzieć się czegoś, czego nie wiedzieliśmy z innych źródeł informacji. Takie doniesienia często mogą mieć związek np. z brakami kadrowymi czy problemami zdrowotnymi zawodników, ale także ze stanem murawy lub zakulisowymi informacjami dotyczącymi atmosfery w drużynie.

Są to również bardzo ważne aspekty wpływające na dany mecz, ponieważ takie kwestie jak problemy w szatni, konflikty wśród piłkarzy mogą w gigantyczny sposób wpływać na całość atmosfery w zespole. A to przekłada się później na ich poczynania na boisku. Nie da się bowiem grać dobrze i wygrywać kolejnych spotkań, kiedy wokół drużyny panuje napięta atmosfera. Już wielokrotnie w przeszłości mieliśmy do czynienia z sytuacjami, kiedy jakiś klub radził sobie bardzo dobrze w swoich rozgrywkach, by później, wydawałoby się bez żadnego powodu, utracić całkowicie formę i notować fatalne rezultaty. Później natomiast wychodziło na jaw, że takowym powodem mogły być nieporozumienia pomiędzy piłkarzami skutkujące tzw „podzieleniem szatni”.

Sędzia spotkania

Wielokrotnie podczas swoich analiz wielu z nas pomija bardzo ważny aspekt, jakim jest dobór arbitra spotkania. A to błąd! Sędzia jest niezwykle ważny, ponieważ to od niego w dużym stopniu wygląda przebieg meczu. I chodzi tutaj nie tylko o ewentualne obstawianie żółtych i czerwonych kartek. Naturalnie, niektórzy arbitrzy pozwalają na nieco agresywniejszą grę i nie są skłonni do częstego upominania graczy. Wówczas możemy spodziewać się underu kartkowego. Są też tzw „aptekarze”, którzy gwiżdżą nawet najmniejszy kontakt, co często skutkuje wieloma kartkami w meczu. Oczywiście należy także zwracać uwagę na drużyny, pomiędzy którymi mecz poprowadzi dany arbiter. Widząc np. FC Barcelonę czy Liverpool nie spodziewamy się po tych zespołach gry na pograniczu faulu, w przeciwieństwie np. do Burnley.

Ważne jest też to, jak arbiter radzi sobie pod presją, gdy grające ekipy walczą o najwyższe cele. W takich sytuacjach często sędziowie tracą chłodną głowę i kontrolę nad starciem. Warto zatem przy analizie każdego meczu zwracać uwagę także na osobę sędziego, ponieważ ma to ogromny wpływ na grę. Można także wspomnieć o tym, że niektórzy sędziowie mają swoich faworytów wśród danych drużyn. Naturalnie, arbiter powinien być bezstronny, jednak w niektórych sytuacjach trudno oprzeć się wrażeniu, że naprawdę tak jest. Wielu kibiców obwinia „rozjemców” i posądza ich wręcz o stronniczość. Musimy mieć to zatem zawsze z tyłu głowy.

Warto analizować więc pracę arbitrów i zwracać uwagę na skłonność do “częstowania” kartkami i gwizdania dużej liczby przewinień. Jeśli spotkanie prowadzi skrupulatny sędzia, może to wskazywać na dużą liczbę fauli w meczu. Na sporo pozwala na przykład Szymon Marciniak, więc mecze z jego udziałem kończą się zwykle niewielką liczbą fauli i żółtych kartek. Po drugiej stronie skali jest Mateu Lahoz, który jest sędzią lubiącym być na pierwszym planie i często używa gwizdka. Mecze, które prowadzi obfitować mogą w kartoniki i przewinienia. 

Prestiż rozgrywek

Najlepsze drużyny zawsze występują w wielu rozgrywkach jednocześnie. To sprawia, że często muszą one szafować siłami, by zajść w nich jak najdalej. Jest to dość powszechne działanie, kiedy np. przed spotkaniami w Lidze Mistrzów poszczególni trenerzy nieco oszczędzają swoich najważniejszych graczy w meczach ligowych. Podobna sytuacja ma miejsce w pucharach krajowych, w których często szkoleniowcy dają szansę na grę na co dzień rezerwowym zawodnikom.

Oznacza to, że np. grający w Pucharze Anglii Liverpool na kilka dni przed arcyważnym spotkaniem w Lidze Mistrzów nie zagra najprawdopodobniej najmocniejszym składem z trzecioligowcem. Trzeba zatem zawsze brać poprawkę na to, które rozgrywki będą dla danej drużyny ważniejsze i o najlepszy wynik w których z nich będą chcieli najbardziej powalczyć.

Gospodarz pojedynku

To, że niektóre zespoły zdecydowanie bardziej wolą grę na własnym obiekcie niż na wyjazdach nie jest dla nikogo jakimkolwiek zaskoczeniem. O dziwo, zdarzają się także przypadki, w których to dana drużyna zdobywa więcej punktów poza swoim stadionem. Jest to najprawdopodobniej spowodowane stylem gry drużyny i preferowaniu np. taktyki opartej na kontratakach. Co prawda w miarę rozwoju współczesnego futbolu różnica pomiędzy graniem u siebie z graniem na wyjazdach coraz bardziej się zaciera, jednak nadal większy procent zwycięstw odnoszą zespoły mający komfort własnego boiska.

Często niektóre zespoły mają boiska, które są bardzo „niewygodne” dla innych ekip. Wiąże się to z punktem, który analizowaliśmy wcześniej, a mianowicie – miejsce rozgrywania spotkania. Sztuczna nawierzchnia, długość trawy czy też rozmiar boiska może w dużym stopniu wpływać na styl gry drużyny przyjezdnej. Jest to kolejny punkty, który z pewnością trzeba mieć na uwadze analizując mecz.

Wsparcie kibiców

Element nieodłącznie związany z powyższym czyli wsparcie kibiców. Czynnik prawdopodobnie bagatelizowany przez wielu miłośników bukmacherki, jednak tak naprawdę ma on swoje znaczenie. Każdy zawodnik biorący udział w meczu czy jakichkolwiek rozgrywkach przyzna, że wsparcie fanów ma bardzo duże znaczenie dla zespołu bądź też pojedynczej osoby. Można nie zdawać sobie z tego sprawy, ale doping kibiców zgromadzonych na arenie widowiska może kolokwialnie mówiąc – dodać skrzydeł i ponieść do zwycięstwa.

Element ten jest u nas analizowany oddzielnie z poprzednim, ponieważ może się zdarzyć, że kibice drużyny gospodarzy nie są zbyt żywiołowi i zostają „przekrzyczeni” przez fanów ekipy przyjezdnych. Mają też miejsce okoliczności, które sprawiają, że mecze są rozgrywane bez udziału kibiców. Dzieje się tak zazwyczaj za sprawą pewnych ekscesów tychże kibiców lub też sytuacji związanych z bezpieczeństwem. Wówczas, nawet pomimo gry na własnym obiekcie drużyna gospodarzy może nie być już tak groźna, jak przy wsparciu swojej rzeszy fanów.

Terminarz

Terminarz gier łączy się natomiast z prestiżem rozgrywek, bowiem układ spotkań wpływa na ewentualne rotacje trenerów i oszczędzanie swoich kluczowych graczy. Problemy z natłokiem gier są szczególnie odczuwalne w Anglii w okresie świąteczno-noworocznym, gdy na przestrzeni kilkunastu dni trzeba rozegrać przynajmniej kilka meczów. Wówczas, bardzo wnikliwie należy analizować terminarz, by móc przewidzieć, w którym ze spotkań szkoleniowiec danej drużyny postanowił posłać w bój nieco rezerwowe zestawienie.

Mamy też niezwykle często sytuacje, w których jedna z drużyn gra kilka meczów w krótkim odstępie czasu, a druga jest wypoczęta. Czynnik zmęczenia jest prawdopodobnie jednym z najważniejszych w kwestii oceny danego spotkania. Sprawa terminarza jest też ważna, kiedy patrzymy na ostatnie rezultaty drużyn. Jedna z nich bowiem może mieć zdobytych nieco mniej punktów od drugiej, jednak mieć „cięższy” terminarz tj. rozgrywać mecze z trudniejszymi rywalami. Na to zawsze trzeba brać poprawkę.

Specyfika dyscypliny

Inaczej będziemy analizować sporty indywidualne, a inaczej zespołowe – ta sprawa jest z pewnością dla każdego jasna. Co więcej, nawet analiza sportów zespołowych musi się różnić, ponieważ w innych kategoriach będziemy rozważać mecze piłkarskie, a w innych spotkania chociażby w NBA. Inna będzie analiza Formuły 1, gdzie dużą rolę mimo wszystko odgrywa technika i inna będzie analiza sportu, w którym ostateczny sukces zależy tylko i wyłącznie od jednego zawodnika.

Wracając do sportów zespołowych – specyfika piłki nożnej jest inna niż specyfika NBA, gdzie zespoły z powodu natłoku gier w fazie zasadniczej nie przygotowują się na każdy kolejny mecz oddzielnie, tylko przystępują do nich „z marszu”. Trzeba wówczas w głównej mierze opierać się na tym, jaką taktykę w największym stopniu preferują szkoleniowcy drużyn, nieco pomijając aspekt przygotowywania się pod konkretnego rywala. Mówiąc krótko – musimy zawsze myśleć o konkretnej specyfice dyscypliny pamiętając przy tym o najmniejszych niuansach jej dotyczących.

Teoria mylnego faworyta

Jest to coś, co jest chyba największym błędem wśród osób bawiących się w zakłady bukmacherskie. Teoria mylnego faworyta lub też stawianie „po kursach”. Każdego dnia mamy wiele spotkań, w których zdaniem bukmacherów mamy wyraźnego faworyta. Granie tzw. „taśmy”, na której gramy na zwycięstwo każdego z faworytów rzadko kiedy kończy się powodzeniem. Najprościej rzecz ujmując, jest to często spowodowane brakiem analizy punktów, które pojawiły się na wcześniejszym etapie tego tekstu.

Są sytuacje, w którym kursy na faworyta w danym meczu są niskie, ponieważ zespół ten miał serię kilku kolejnych zwycięstw. Nie bierze się jednak pod uwagę samej postawy na boisku, która mogła być przeciętna, a w ostatnich zwycięstwach mógł im znacząco pomóc czynnik szczęścia. Mogło dojść także do kontuzji kilku kluczowych piłkarzy. Również w przypadku sportów indywidualnych może dojść do sytuacji, gdy dany faworyt zmaga się np. z jakąś chorobą, która ewidentnie wpłynie na jego postawę w trakcie zawodów. Trzeba zatem zawsze pamiętać o wszystkich czynnikach i starać się przeanalizować jak najwięcej z nich.

Ostatnie kolejki

Punkt ten łączy się z punktami o terminarzu oraz formie obu zespołów. Porównanie liczby zdobytych punktów w ostatnich kolejkach to jednak nie wszystko. Ważne też, by skupić swoją uwagę na sile zespołów, z jakimi mierzyła się drużyna, której mecz wzięliśmy na tapet. Jedna z ekip mogła bowiem zanotować co prawda nieco słabsze rezultaty i zdobyć mniej punktów od rywala, jednocześnie mierząc się w ostatnich kolejkach z zespołami o wiele wyżej notowanymi.

Warto także wiedzieć, jak wyglądał przebieg meczów w ostatnich kolejkach. Liczba punktów, wygrany lub przegrany ostatecznie mecz nie oddają nam w pełni tego, jak wyglądało dane spotkanie. Można bowiem odnieść szczęśliwy tryumf dzięki dozie szczęścia, a można też pechowo przegrać z rywalem, który nie miał zbyt wielu szans na zdobycie trafienia. Należy w bardzo dużym stopniu przykładać do tego wagę, ponieważ właśnie liczba zwycięstw czy też zdobytych punktów przyćmiewa nam pełny obraz sytuacji.

Historia spotkań grających ze sobą drużyn

Kolejnym aspektem, na który każdy obstawiający musi zwrócić uwagę, są niewątpliwie bezpośrednie spotkania obu ekip. Warto cofnąć się do wcześniejszych potyczek i przeanalizować jak wyglądała ich historia. Być może padało sporo bramek? A może wręcz przeciwnie i oba zespoły okopywały się na własnym polu karnym chcąc utrzymać przede wszystkim zero z tyłu. Czynników, które można wyłuskać z takiej analizy jest wiele.

Zdarza się, że jakiś zespół ma swojego rodzaju “kompleks” innej ekipy i gra przeciwko niej zupełnie mu nie wychodzi. Warto też sprawdzić jak obcy stadion wpływa na skuteczność gry. Bywa że stadion przeciwnika jest terenem nie do zdobycia i gra na nim wyjątkowo nie leży danej ekipie. Często w meczach derbowych, kiedy występują duże antagonizmy pomiędzy kibicami danych drużyn, zwycięstwo na terenie przeciwnika jest szczególnie trudne przez wzgląd na nastawienie trybun i presję jaką wywierają na gościach swoim negatywnym dopingiem. Trzeba się jednak zastanowić jak daleko sięgać w przeszłość w takich analizach. Kilka lat lat w futbolu to przepaść i okoliczności mogą się w tym czasie diametralnie zmienić.

Taktyka drużyny

Taktyka gry danych drużyn w sportach zespołowych czy zawodników w sportach indywidualnych to bardzo ważny element, który gracz powinien wziąć pod uwagę. Poszczególny styl gry i często obrane rozwiązania z jednymi rywalami mogą sprawdzać się lepiej, a z innymi gorzej. Najprostszy przykład?

Jeśli jesteśmy przekonani, że wybrana drużyna charakteryzuje się grą do skrzydeł boiska, a następnie wrzutką w pole karne, to wiemy, że taki styl nie do końca musi się sprawdzić, gdy po przeciwnej stronie stanie zespół doskonale spisujący się w grze głową.  Bardzo dobrze jest zatem wiedzieć i orientować się czego możemy spodziewać się po danym zespole, a to pozwoli określić potencjalny obraz meczu.

Jak analizować mecze – podsumowanie

• Wygrywanie u bukmachera łączy się z szeregiem czynników – jedne należą do ważniejszych, drugie do mniej istotnych. 
• Każdy typer musi jednak pamiętać, że choćbyśmy przeanalizowali dane starcie pod względem miliona czynników, nie zagwarantuje to nam ostatecznej wygranej. To tylko sport. 
• W sporcie od zawsze i na zawsze dużą rolę odgrywa czynnik szczęścia, którego nikt nie jest w stanie przewidzieć. 
• Dogłębna analiza zwiększa za to możliwe szanse na wygraną, zwłaszcza w długofalowej perspektywie.
• W przypadku braku posiadania wystarczającego doświadczenia w zawieraniu zakładów bukmacherskich warto skorzystać z freebetów lub zakładów bez ryzyka.
• Takie rozwiązania pozwolą uniknąć błędów, które są charakterystyczne dla niedoświadczonego typera.